Iedere onderneming en rechtspersoon in Nederland moet zich inschrijven in het handelsregister. Wat verstaan we onder een onderneming?
'Onderneming' volgens de kamer
Een onderneming voor het handelsregister hoeft niet altijd gelijk te zijn aan wat bijvoorbeeld de Belastingdienst als onderneming ziet. Het begrip onderneming van de kamer van koophandel is ruimer dan wat doorgaans onder een bedrijf verstaan wordt. De onderstaande zes criteria zijn ontleend aan uitspraken die de rechter in het verleden heeft gedaan.
Criteria voor inschrijving van een onderneming
De ondernemer verricht een 'regelmatige maatschappelijke werkzaamheid'.
De werkzaamheden worden tegen betaling verricht.
De ondernemer treedt zelfstandig op, voor eigen rekening en risico.
De ondernemer treedt openlijk op, in concurrentie met anderen.
De ondernemer neemt deel aan het economisch verkeer in een georganiseerd verband, een op samenwerking gericht verband van mensen, kapitaal en/of goederen.
Er wordt winst of kostenbesparing beoogd. Dit is ruimer dan het gebruikelijke begrip winst. Het gaat er niet om of de ondernemer daadwerkelijk winst maakt of kosten bespaart; als hij of zij dit maar als doel heeft.
Verplichte inschrijving voor rechtspersonen
De volgende rechtspersonen worden altijd ingeschreven in het handelsregister:
Besloten Vennootschap (BV)
Naamloze Vennootschap (NV)
Coöperatie
Onderlinge waarborgmaatschappij
Europees Economisch Samenwerkingsverband (EESV)
Formele vereniging (statuten vastgelegd in notariële akte)
Stichting
Is de rechtspersoon ook een onderneming?
Een BV, NV, coöperatie en onderlinge waarborgmaatschappij zijn rechtspersonen die ook altijd een onderneming hebben. Bij de inschrijving van deze rechtspersonen hoort dus ook altijd een inschrijving van de onderneming.
Bij de vereniging en stichting is het mogelijk dat er ook een onderneming aanwezig is, maar dat is niet altijd het geval. De zes criteria voor inschrijving van een onderneming bepalen of een vereniging of stichting ook een onderneming in de zin van het handelsregister heeft.
U kunt meer lezen over rechtsvormen (en rechtspersonen) in het onderdeel Wetten en Regels.
Uitzonderingen
Niet ingeschreven in het handelsregister worden:
Ondernemingen die toebehoren aan een publiekrechtelijk lichaam: overheidsinstellingen, ziekenhuizen en scholen voor zover deze geen privaatrechtelijke rechtspersoon zijn.
Een eenmanszaak of maatschap waarin uitsluitend landbouw of visserij wordt uitgeoefend. Zodra er ook andere activiteiten zijn, zoals de verkoop van goederen die niet zelf zijn geproduceerd, is deze uitzondering niet meer van toepassing.
Ondernemingen waarin uitsluitend straathandel in de vorm van venten wordt uitgeoefend door de ondernemer of leden van zijn gezin.
'Vrije beroepsbeoefenaren', tenzij het vrije beroep 'bedrijfsmatig' wordt uitgeoefend of in de vorm van een privaatrechtelijke rechtspersoon wordt beoefend.
Voorbeeld: een advocatenkantoor hoeft niet ingeschreven te zijn, tenzij de activiteiten op een bepaald 'bedrijfsmatig' niveau liggen (zie de zes ondernemingscriteria)of het kantoor in de vorm van een BV opereert. Raadpleeg bij twijfel de lijst van vrije beroepen.
Maatschappen.
Let op: de maatschap is in principe bedoeld voor vrije beroepen. Andere beroepen kunnen samen meestal alleen een VOF vormen. Raadpleeg bij twijfel de lijst van vrije beroepen